Sosyal Koruma Harcamaları 2024’te Yüzde 84 Arttı

Türkiye’de sosyal koruma harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 84,1 artarak 4 trilyon 964 milyar 532 milyon liraya ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan “Sosyal Koruma İstatistikleri, 2024” verilerine göre, bu harcamalarda en büyük pay emekliler ve yaşlılara yapılan yardımlara ayrıldı.

Toplam sosyal koruma harcamasının yüzde 98,2’sini, 4 trilyon 875 milyar 751 milyon lira ile doğrudan sosyal koruma yardımları oluşturdu. Yardımlar içinde en yüksek tutar 2 trilyon 276 milyar 594 milyon lira ile emekli ve yaşlılara yapılan ödemeler olurken, hastalık ve sağlık bakımı için yapılan harcamalar 1 trilyon 528 milyar 756 milyon lira olarak kaydedildi.

Sosyal koruma harcamalarının Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki payı 2024’te yüzde 11,1’e yükseldi. Sosyal koruma yardımlarının GSYH’ye oranı ise yüzde 10,9 olarak gerçekleşti. Risk ve ihtiyaç grupları açısından bakıldığında, emekli ve yaşlılara yönelik harcamalar yüzde 5,1 ile ilk sırada yer aldı. Bu grubu yüzde 3,4 ile sağlık harcamaları, yüzde 1,1 ile dul ve yetimlere yapılan yardımlar izledi.

Verilere göre, sosyal koruma yardımlarının yüzde 11,3’ü belirli şartlara bağlı olarak sağlandı. Şartlı yardımlar arasında yüzde 51,2 ile aile ve çocuklara yönelik destekler öne çıktı. Engelli ve malullere yapılan yardımlar yüzde 19,3, hastalık ve sağlık bakımı yardımları ise yüzde 12,3 pay aldı.

Yardımların yüzde 62,5’i nakit olarak dağıtıldı. Nakdi yardımların büyük kısmı, yüzde 74,2 oranıyla emekli ve yaşlılara verildi. Dul ve yetimlere yönelik nakdi yardımlar yüzde 16,1, aile ve çocuklara yönelik olanlar ise yüzde 4,1 olarak belirlendi.

Sosyal koruma gelirlerinin kaynaklarına bakıldığında, yüzde 41,8’inin devlet katkılarından, yüzde 29,4’ünün işverenlerin sosyal katkılarından, yüzde 21,6’sının ise sosyal koruma kapsamındaki bireylerin yaptığı ödemelerden oluştuğu görüldü.

2024 yılında sosyal koruma kapsamında emekli-yaşlı, dul-yetim ile engelli-malul maaşı alan kişi sayısı yüzde 3,5 artarak 17 milyon 477 bine yükseldi. Bir önceki yıl 17 milyon 719 olan maaş yardımı sayısı ise 2024’te 18 milyon 344’e ulaştı.

Sosyal koruma harcamaları; sosyal yardımların yanı sıra idari giderler ve diğer harcamaları da kapsıyor. Yardımlar; sağlık, engellilik, yaşlılık, dul-yetim, aile-çocuk, işsizlik, konut ve sosyal dışlanma gibi sekiz farklı risk ve ihtiyaç grubuna yönelik olarak gerçekleştiriliyor.