Bakan Kacır: Yerli Yapay Zeka Modelleriyle Türkiye’yi Lider Yapacağız

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, yerli ve özgün yapay zeka modellerinin geliştirilmesini sağlayacak girişimleri somut adımlarla desteklemeye devam edeceklerini belirtti. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Haliç Yerleşkesi'nde düzenlenen TÜBİTAK Yapay Zeka Ekosistem Çağrısı Sözleşme İmza Töreni’nde konuşan Kacır, insanlığın tarihindeki en büyük dönüşümlerden birine tanıklık ettiğini ve teknolojideki hızlı gelişmelerin üretimden bireysel yaşama kadar birçok alanda derin değişiklikler yarattığını söyledi.

Dijital devrim olarak nitelendirilen bu sürecin merkezinde yapay zeka teknolojilerinin bulunduğunu vurgulayan Kacır, yapay zekanın akıllı üretim, hassas tarım, iklim mücadelesi ve eğitim teknolojileri gibi alanlarda yenilik, verimlilik ve rekabet gücünü artırdığını ifade etti. Kacır, yapay zekanın küresel ekonomiye yılda 4,4 trilyon dolara varan katkı sağlama potansiyeline sahip olduğunu belirtti. Ancak bu teknolojinin etik ve toplumsal zorlukları da beraberinde getirdiğini, özellikle ticari amaçlı teknoloji şirketlerinin elinde yoğunlaşmasının ve ülkeler arasındaki teknoloji, veri ve insan kaynağı farklarının yapay zekanın hegemonya aracı haline gelme riskini artırdığını dile getirdi.

Yapay zekanın birçok sektörde iş yapış şekillerini değiştirdiğini, yeni beceriler ve uzmanlık alanları gerektirdiğini söyleyen Kacır, bu durumun yaşam boyu öğrenme kültürünün önemini artırdığını vurguladı. Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanındaki iddiası gereği yapay zekada geride kalamayacağını ifade eden Bakan, ülkenin bu teknolojiyi en iyi şekilde kullanabilmesi için üretim, eğitim ve teknoloji altyapısının entegre bir stratejiyle şekillendirilmesi gerektiğini aktardı.

Son yıllarda bu yönde önemli adımlar attıklarını belirten Kacır, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nin küresel dönüşüme katkı sağlama vizyonunu ortaya koyduğunu söyledi. Kamu, özel sektör ve üniversitelerin uyum içinde çalışmasını sağladıklarını ifade eden Kacır, TÜBİTAK bünyesinde Yapay Zeka Enstitüsü’nü kurduklarını ve gençlerin teknolojilere yönelmesi için TEKNOFEST, Deneyap Atölyeleri gibi projelerle destek verdiklerini anlattı. Ayrıca süper bilgisayar altyapısını güçlendirerek işlem kapasitesini üç kat artırmayı planladıklarını belirtti.

Kacır, özel sektör, üniversite ve kamu kurumlarının gelişmiş hesaplama kaynaklarına erişimi için de çalışmalar yaptıklarını belirtti. EuroHPC ortaklığıyla MareNostrum 5 süper bilgisayarını araştırmacıların kullanımına sunduklarını söyledi. Yapay zeka alanında milli ve özgün projelerin geliştirilmesi ve ticarileştirilmesinin öncelikleri olduğunu vurgulayan Bakan, TÜBİTAK Yapay Zeka Ekosistem Çağrılarıyla KOBİ’ler ve araştırma merkezlerinin projelerini desteklediklerini anlattı.

İlk çağrıyı 2022’de açtıklarını, üçüncü çağrıda beş tematik alanda 12 projeyi desteklemeye karar verdiklerini ifade eden Kacır, projelerde 6’sı KOBİ ölçeğinde 12 teknoloji geliştirici kuruluş ile 11 üniversite ve Tarım ve Orman Bakanlığı Araştırma Enstitüsü’nün yer aldığını aktardı. Yapay Zeka Enstitüsü’nün projelerden elde edilen bilgileri anonimleştirerek ekosisteme kazandırmaktan ve teknik destek sağlamaktan sorumlu olduğunu söyledi.

Destek alan projelerin paydaşlarını tebrik eden Kacır, yapay zekayı iş süreçlerine entegre etmek isteyen girişimcileri 15 Mayıs’ta açılan dördüncü çağrıya katılmaya davet etti. 26 Mart’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ilan edilen 2030 Sanayi ve Teknoloji Strateji Belgesi’ne de değinen Bakan, bu kapsamda Türkçe verilerle desteklenen ülkenin ilk temel yapay zeka büyük dil modelini sunacaklarını açıkladı. TÜBİTAK BİLGEM Yapay Zeka Enstitüsü’nün 2 trilyon tokenlik veri derlediğini, temizlediği 300 milyar tokenlik veriyle farklı mimarilerde yüksek doğruluklu metin işleyen yerli dil modelleri geliştirdiğini belirtti. Bu modellerin çok modlu yapay zeka sistemlerine dönüşmesi için çalışmaların sürdüğünü ifade etti.

Son olarak Kacır, önümüzdeki dönemde yapay zeka dönüşüm programlarıyla üretim süreçlerinde bu teknolojilerin yaygınlaşmasını sağlayacaklarını, yerli ve özgün yapay zeka modellerinin ortaya çıkmasına katkı sağlayacak girişimleri desteklemeyi sürdüreceklerini ve Türkiye’yi yapay zeka devrimine öncülük eden ülkelerden biri haline getirmeyi hedeflediklerini sözlerine ekledi.