İktisat deyince öncelikle akla gelen iki kavram vardır.

Arz ve talep...

Ekonominin temelinde ve insani ilişkilerin en derinlerinde arz ve talep kanunu yatar.

Talep dediğiniz şey, insanların bir satıcıdan belli bir fiyata almaya razı oldukları ürün veya hizmet miktarını ifade eder.

Fiyat arttıkça, daha az sayıda insan O ürünü almayı ister.

Ve bu hal öyle bir noktaya varır ki, tüketiciler bu ürünü almayı tamamen reddedene kadar sürgit devam eder.

Aynı şekilde arz ise bir satıcının belli bir fiyata satmaya razı olduğu ürün veya hizmet miktarını ifade eder.

Fiyat ne kadar düşükse, satıcı o kadar az mal satmak ister, çünkü onlar üretmek için belli bir para ve zaman harcamıştır.

Fiyat ise bir mala yönelik arz ve talep 1000 yükseldiği beye düştüğüne dair işarettir.

Mesela konut sektöründe yer yer bankaların uyguladıkları kredi kampanyaları sayesinde, çok sayıda dar gelirli insan konut sahibi olmaya başlar.

Bu da inşaatçıları heveslendirir.

Ancak sonunda evler tamamlandığında konut arzındaki bolluk fiyatları aşağıya çeker;  hem de son süratle.

İşte bu noktada bir ekonomik sır terime dikkat çekelim; aslında buna sır demek gariptir ya, çünkü aşikardır fiyatlar hiçbir zaman tam olarak dengede değildir.

Farklı gelişmeler farklı ürünleri farklı zamanlarda farklı fiyat aralıklarına taşıyabilir.

Mesela gül fiyatları yıl boyu artar veya azalır.

Ama 14 Şubat sevgililer gününde gül fiyatları mutlaka ama mutlaka artar.

Arz ve talep bir etkileyen başka unsurlar da vardır elbet.

Mesela ikame etkisi diye iktisatçıların tarif ettiği bir hal var; ihtiyacı olan bir malı fonksiyonellik bakımından eşdeğeriyle tercih edip kullanmama durumu..

Anlaşılabilir olsun diye net bir örnek verelim; petrol fiyatlarındaki aşırı yükseliş herhangi bir petrole dayalı ürünün yerine elektrikli eşdeğer ürünü kullanma hali.

Bu duruma toptan bir ad verilecek olursa, talep esnekliği demek gerekir.

Aynı şey arz için de geçerlidir.

Ürünlerine talep azalan firmalar işçileri çıkarırlar veya yatırımdan kısarlar.

Yani, ürünün fiyatını aşağıya çekebilmek için sabit ve değişken giderleri düşürme yaklaşımına girerler.

Ve nihayetinde arz ve talep kavramları için iktisadi olarak söylenebilecek en kestirme hüküm cümlesi şudur; arz talebe eşit olduğunda ürün doğru fiyatlanmıştır.