Ana Sayfa Teknoloji Kim Kimdir? Gündem Siyaset Ekonomi Asayiş Eğitim-Bilim Kültür-Sanat Sağlık-Yaşam Dünya Spor Yerel Haberler
Bakan Yerlikaya: Organize suç örgütlerine yönelik 289 operasyonda 757 şahıs tutuklandı
Bakan Yerlikaya: Organize suç örgütlerine yönelik 289 operasyonda 757 şahıs tutuklandı
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Sandık 85 milyon olarak hepimizin namusuna emanettir
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Sandık 85 milyon olarak hepimizin namusuna emanettir
Bakan Tunç, şehit Mehmet Selim Kiraz’ın andı
Bakan Tunç, şehit Mehmet Selim Kiraz’ın andı
Erdoğan: Yılın 2'nci yarısında enflasyonun inişe geçtiğini hep birlikte göreceğiz
Erdoğan: Yılın 2'nci yarısında enflasyonun inişe geçtiğini hep birlikte göreceğiz
Erdoğan: Temmuz ayında emekli maaşlarını tekrar masaya yatıracağız
Erdoğan: Temmuz ayında emekli maaşlarını tekrar masaya yatıracağız
HABERLER>SAĞLIK-YAŞAM
24 Ağustos 2021 Salı - 13:02

Aşı kaygısı olanlara motivasyonel yaklaşım önemli

Covid-19 pandemisiyle mücadelede aşılamanın önemine işaret eden uzmanlar, aşıyı destekleyenler, aşıyı reddedenler ve aşıdan kaçınanlar diye üç grup olduğunu fark etmek gerektiğini vurguluyor.

Aşı kaygısı olanlara motivasyonel yaklaşım önemli

Covid-19 pandemisiyle mücadelede aşılamanın önemine işaret eden uzmanlar, aşıyı destekleyenler, aşıyı reddedenler ve aşıdan kaçınanlar diye üç grup olduğunu fark etmek gerektiğini vurguluyor. Uzmanlar, özellikle aşı kaygısı olanlarla motivasyonel yaklaşımlarla görüşmenin aşılanma oranlarını arttıracağını kaydetti. Uzmanlar, aşı olmadan önce ya da aşı olduktan sonra aşının biyolojik etkisinden bağımsız olarak ortaya çıkan bazı psikiyatrik belirtilere de dikkat çekiyor.

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, aşı kaygısıyla aşıyla ortaya çıkan psikofizyolojik belirtilere ilişkin bilgi verdi.

Pandemiyle mücadelede aşılama önemli

Covid-19 pandemisinin yönetiminde aşılanmanın büyük önem arz ettiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, devletin aşılanmanın yaygınlaşması için büyük çaba sarf etmesine karşın pandeminden önce filizlenmeye başlamış olan genel aşı karşıtlığının Covid-19 aşılarıyla da devam ettiğini söyledi.

Bir yandan veri yığınında boğulurken bir yandan asıl bilinmesi gereken verilerin paylaşılmadığını kaydeden Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, “Bir yandan da içinde yaşadığımız hakikat ötesi (post-truth) çağında psödobilim (yalancı bilim) insanları kendi gerçeklerini yaratarak büyük bir kafa karışıklığına neden oluyorlar.” dedi.

Aşı olma ihtimali olan grup arada eziliyor

Aşıyı savunanlar ve aşı karşıtları biçiminde bir kutuplaşmayla aslında aşı olma ihtimali olan bir grubun arada ezildiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, “Bu grup aşıdan kaygılanan, çekinen ama ne aşı ne de bilim karşıtı olmayanlar. Onlar da aşı karşıtlarıyla aynı potada eritiliyorlar. Üstelik kendilerine yöneltilen “cahil” “sorumsuz” “bencil” suçlamalarıyla aşı kaygılarıyla ilgili kimseyle de konuşamıyorlar. Aşıdan kaygılanan ve kaçınan birçok kişi hem kimseye zarar vermemek adına hem de COVID-19 olmaktan endişe duyduklarından aslında toplum içine fazla çıkmadan izole bir hayat sürdürmek zorunda kalıyorlar.” dedi.

Aşı kaygısı olanlar motive edilebilir

Aşıyı destekleyenler, aşıyı reddedenler ve aşıdan kaçınanlar diye üç grup olduğunu fark etmek gerektiğini vurgulayan Ünsalver, özellikle aşı kaygısı olanlarla motivasyonel yaklaşımlarla görüşmenin aşılanma oranlarını arttıracağını kaydetti. 

Psikiyatrik belirtiler olabilir

Aşı olmadan önce ya da aşı olduktan sonra aşının biyolojik etkisinden bağımsız olarak ortaya çıkan bazı psikiyatrik belirtiler olabileceğine dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, “Bu psikiyatrik belirtileri yaşayan kişiler, aşının yan etki ortaya çıkardığını düşünerek daha da çok kaygılanabilir ve kaygıyla ilişkili fiziksel belirtiler daha da artabilir. Aşıya verilebilecek psikofizyolojik yanıtlar bilinirse psikiyatrik müdahale ile bu belirtiler ortadan kalkacağı için aşıdan korkma ve kaçınma azalacaktır.” diye konuştu. 

Üç farklı psikofizyolojik belirti görülebilir

Aşıyla ortaya çıkan üç farklı psikofizyolojik belirti grubu olabileceğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, bunlardan ilkinin akut stres tepkisi olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Bu tüm memelilerde tehdit/ tehlike durumlarında devreye giren ve bedende otonom yani kendi başına bilincin kontrolü olmadan faaliyet gösteren sinir sisteminin sempatik kolunun faaliyete hâkim olması sonucu kişinin tehdit/tehlikeden kaçtığı ya da savaştığı durumdur. Sempatik sinir sistem faaliyetinin artması sonucunda kalp atım hızında artış (çarpıntı), hızlı nefes alıp verme ve bunun sonucunda baş dönmesi ya da göz kararması, nefes almakta zorlanma, ellerde ve ayaklarda uyuşma,  terleme, titreme gibi fiziksel belirtiler olur. 

Stres yanıtı, aşıya tepki şeklinde yorumlanabilir

Aşı sonrası bu yanıt ortaya çıkarsa kişi aşıya alerjik bir yanıt verdiğini ve bu yüzden boğulup öleceğini düşünebilir ve bunun sonucunda akut stres belirtileri daha da çok artarak kişi bir kısır döngüye girebilir. Bunları deneyimlemek birçok kişi için travmatik olabilir. Çünkü kişi bunu bir stres yanıtı değil, aşıya tepki olarak yorumlayabilir. Bazıları ise bunun aşıya verilen stres yanıtı olduğunu bilse bile tüm bu bedensel belirtileri deneyimlemek o kadar ürkütücü olabilir ki kişi hem ikinci doz aşıdan kaçınacaktır hem de çevreye aşının kaçınılması gereken bir şey olduğunu aktaracaktır.” 

Baş dönmesi, göz kararması, bayılma ortaya çıkabilir

Aşıya verilebilecek ikinci psikofizyolojik yanıtın “vazovagal tepki” olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, “Bu kan görünce ya da iğne yaptırdığında bayılan kişilerdekine benzer bir durumdur. Bazı kişilerde strese yanıt olarak sempatik sinir sistemi baskın faaliyet gösterirken bazı bireylerde ise karşıt sistem olan parasempatik sistem gereğinden fazla faaliyet göstererek bunun sonucunda baş dönmesi, göz kararması, mide bulantısı, terleme ve bayılma olabilir. Bu kişilerde parasempatik faaliyetin baskın olması sebebiyle tansiyon düşüklüğü olur ve beyne yeterli kan pompalanmadığı için kısa süreli bilinç kaybı olabilir.” uyarısında bulundu. 

Kas güçsüzlüğü, felç gibi hissetme yaşanabilir

Üçüncü ve en nadir olan psikofizyolojik yanıtın ise disosiyatif nörolojik belirtiler olduğunu ifade eden Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, “Bunlar nörolojik ya da başka bir tıbbi sebebi olmayan psikolojik kökenli kas güçsüzlüğü ve hatta felçmiş gibi hissetme, konuşmada bozulma, bilinç bulanıklığı, epilepsiyi taklit eden nöbetler biçiminde olabilir. Bu belirtiler aşıdan hemen sonra ortaya çıkmayıp birkaç gün sonra gelişebilir ve bu sebeple aşıya bağlı olarak yorumlanma ihtimali en yüksek olan belirtilerdir.” diye konuştu.

Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, aşı olmayan ve aşıdan kaygılanan kişilerin, aşı olma deneyimi sonrasında kimlerin ne tür etkilenme yaşadığına dair artmış seçici bir dikkat halinde olduklarından bu tür psikofizyolojik yanıtları da aşıyla ilişkilendirebileceğine dikkat çekti. 

Aşıların yan etkileriyle ilgili bilgi verilmeli

Kaygısı yüksek kişilerin kaygılandıkları konu neyse onunla ilgili kendi olumsuz beklentilerini destekleyen ipuçlarını aradıklarını ve bilişsel bir çarpıtma ile bu verileri olduğundan daha büyük gördüklerini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, sözlerini şöyle tamamladı:

“Özellikle de aşı sonrası oluşan biyolojik yan etkiler açık bir şekilde raporlanmadığından yani bilgi eksikliğinden dolayı aşı kaygısı olan kişi etrafında gördüğü duyduğu aşı sonrası ortaya çıkan her tür belirtinin aşıdan kaynaklı olduğu biçiminde bir indirgeme yapacaktır. Bu sebeple aşıların yan etkileri bilimsel yöntemlerle tespit edilip halka açık hale gelmelidir. Anksiyete bozukluğu sebebiyle ya da aşı anksiyetesi nedeniyle aşı olmaktan kaçınan kişiler belirlenebilirse psikiyatrik destekle aşı olmayı kabul etmeleri kolaylaşabilir.”


Hibya Haber Ajansı

 
Piyasadan haberler
 
Diaspora Uluslararası Kısa Film Festivali sinemaseverlerle buluşuyor
YORUMLAR
 Onay bekleyen yorum yok.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 

Bu haber henüz yorumlanmamış...

FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
KATEGORİDEKİ DİĞER HABERLER
Sıcak havalarda kalp sağlığına dikkat edilmeli
Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Muharrem Arslandağ konu hakkında bilgiler verdi.
40 yaşından sonra gözlere dikkat
Göz Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Mete Açıkgöz konu hakkında bilgiler verdi.
Diyabet tükenmişliğine dikkat
Diyabet Koçu Neslihan Sipahi konu hakkında bilgiler verdi.
 
Kalp damar hastalığı olan kişiler hangi diyeti yapmalı?
Uzm. Bio. Çiğdem Üregen konu hakkında bilgiler verdi.
5 doğal metabolizma hızlandırma yöntemi
Diyetisyen Hanife Kara konu hakkında bilgiler verdi.
"SMA tedavi edilebilir ve önlenebilir bir hastalıktır"
Nadir hastalıklara dikkat çekmek için, nadir hastalığa sahip çocukların ...
 
“Kuralların gevşetilmesi yaz aylarında nezleyi arttırdı”
Günümüzde en ufak bir öksürük ve halsizlik belirtilerinde hemen akıllara COVID-19 geliyor.
Kaliteli uykunun yolu düzenli spordan geçiyor
İyi ve kaliteli bir uyku, sağlık için olmazsa olmaz… MACFit Trump Towers ...
Afetlere maruz kalan kişilere destek olmak çok önemli
Türkiye’deki ve dünyadaki yangın, sel gibi doğal afetler haftalardır üzüntü ...
 
ANKARA GAZETESİ
YAZARLAR
Durak Avcıoğlu
Durak Avcıoğlu
Hrant Dink Cinayeti ve Hukukun Üstünlüğü: Siyasi Manipülasyon ve Toplumsal Bölünme
Erkan Zorlu
Erkan Zorlu
İşsizlik ve Enflasyon Arasında İnce Bir Denge
Dilek YILMAZ
Dilek YILMAZ
Siyasette İddialar ve Siyasi Oyunlar: Gerçekler ve Algılar
Münir SAATCİ
Münir SAATCİ
Milletvekilleri Belediye Başkanlığına Aday Olmamalı
Vedat Bilgin
Vedat Bilgin
Veda zamanı
Ülker Piriyeva
Ülker Piriyeva
Fransa'nın dış politikası tamamen değişmeli
ANKARA
TWITTER'DA ANKARA GAZETESİ
FACEBOOK'TA ANKARA GAZETESİ
ÇOK OKUNANLAR
ÇOK YORUMLANANLAR
ANKET
Türkiye'nin aktif dış politikasını nasıl buluyorsunuz?

Doğru Buluyorum
Yanlış Buluyorum
Fikrim Yok

Sonuçları göster Anket arşivi
ARŞİV
Ana Sayfa Teknoloji Kim Kimdir? Gündem Siyaset Ekonomi Asayiş Eğitim-Bilim Kültür-Sanat Sağlık-Yaşam Dünya
KünyeHakkımızda KünyeKünye İletişimİletişim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri